Zagospodarowanie obornika i gnojowicy. Czy nowe przepisy poprawią komfort życia mieszkańców?

Fermy charakteryzujące się dużą koncentracją zwierząt produkują gigantyczne ilości odchodów. Niewłaściwe magazynowanie i zagospodarowanie obornika i gnojowicy jest jedną z przyczyn uciążliwości zapachowej.

Uciążliwe odory i zagrożenie dla środowiska

Problem polega na emisji szkodliwych domieszek gazów, takich jak m.in. dwutlenek węgla, siarkowodór, tlenki azotu czy metan. Gazy te przyczyniają się do postępowania efektu cieplarnianego i powstawania kwaśnych deszczy. Mieszkańcy coraz częściej składają wnioski o interwencje dotyczące uciążliwych odorów związanych z nieprawidłowa eksploatacją ferm zwierząt.

Niewłaściwe postępowanie z obornikiem i gnojowicą stanowi też ogromne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Wiąże się ono z przenawożeniem gleby, wymywaniem pierwiastków i wynikającym stąd skażeniem wód gruntowych oraz eutrofizacją wód powierzchniowych.

Obowiązujące przepisy

Aktualnie przepisy krajowe nie uwzględniają w pełni postanowień zmienionego załącznika III do Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (tzw. Konwencja Helsińska). Główne różnice dotyczą minimalnej pojemności zbiorników na przechowywanie nawozów naturalnych (6 miesięcy w załączniku, a według prawa krajowego 4 miesiące), objęcia wymogami uzyskania pozwolenia zintegrowanego także instalacji intensywnej hodowli bydła oraz wprowadzenia dawki maksymalnej nawożenia fosforem.

Konieczne zmiany

W dniu 02.08.2017 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskie podpisał ustawę, Prawo wodne, dotyczące nowego wdrażania Dyrektywy Azotanowej w Polsce poprzez wprowadzenie na obszarze całego kraju jednego programu działań mającego na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych.

Ministerstwo Środowiska w odpowiedzi na interpelację wskazało, że w załączonym projekcie do wyżej wspomnianej ustawy ujęte zostały kwestie rozbieżne z Konwencją Helsińską. Obowiązywać ma konieczność posiadania miejsc do przechowywania stałych nawozów naturalnych (w tym zbiorników na płynne nawozy naturalne) przez okres 6 miesięcy. Ponadto znajdujące się tam zapisy zobowiązują do sporządzenia planów nawożenia azotem przez m.in. gospodarstwa utrzymujące obsadę większą niż 60 DJP czy gospodarstwa utrzymujące intensywną hodowlę bydła.

Zmiana zasad gospodarowania obornikiem i gnojowicą może doprowadzić do ograniczenia koncentracji zwierząt, a tym samym ilości produkowanych odchodów na fermach, co ostatecznie poprawi komfort życia mieszkańców i stan środowiska naturalnego. Konieczny jest jednak skuteczny, regularnie prowadzony nadzór nad przestrzeganiem nowych przepisów.