W skrócie, hodowlę przemysłową można zdefiniować jako współczesny system chowu zwierząt, charakteryzujący się koncentracją dużej liczby zwierząt w jednym miejscu. Nie jest to jednak definicja wyczerpująca temat. W niniejszym artykule postaramy się opisać kryteria, pozwalające na przybliżenie pojęcia fermy przemysłowej.

Tymi kryteriami będą:

Duże zagęszczenie zwierząt i intensywność chowu,
Mechanizacja,
Możliwość negatywnego oddziaływania na środowisko,
Przekroczona dopuszczalna liczba zwierząt na hektar ziemi,
Unifikacja.

*Hodowla kurczaków-brojlerów nie jest w stanie zapewnić im odpowiednich warunków.*

Duże zagęszczenie zwierząt i intensywność chowu

W hodowli przemysłowej realizacja naturalnych potrzeb zwierząt jest mocno ograniczona lub wręcz niemożliwa. Ścisk, brak możliwości swobodnego poruszania się, jałowe środowisko – to wszystko są czynniki powodujące szereg zaburzeń u zwierząt. Celem takiej formy hodowli jest maksymalizacja zysków przy możliwej minimalizacji kosztów. Hodowla zwierzęca ma przynosić jak największe korzyści finansowe, zużywając jak najmniej zasobów. Tymi zasobami są przestrzeń, pożywienie oraz czas. Jednocześnie, zwierzę ma dostarczać maksymalnie dużo pożądanego produktu.

*Ferma przemysłowa oddziałuje na wiele aspektów życia.*

Idealnym przykładem tego jest kurczak brojler. Jest to stworzona na potrzeby przemysłu rasa kurczaka, którą charakteryzuje nienaturalnie szybki przyrost masy mięśniowej, przy jednoczesnym stosunkowo niewielkim zużyciu paszy. Kurczaki broilery ubijane są już po 6 tygodniach.

Jeszcze w 2002 roku, w swoich statystykach GUS nie uwzględniał tak młodych kurczaków, jednak obecnie właśnie one stanowią największą liczbę zwierząt hodowanych w Polsce. Głównym celem tego typu hodowli jest wyprodukowanie jak największej liczby zwierząt gotowych do uboju w jak najkrótszym czasie. Dlatego też w Polsce można zaobserwować systematyczne skracanie czasu chowu świń i kur.

Nie wszystkie zwierzęta jednak są wstanie przeżyć w systemie hodowli przemysłowej. Dobrym przykładem jest kura zielononóżka, wymagająca naturalniejszych warunków do życia.

*Kury zielononóżki najczęściej utrzymywane są w chowie ekstensywnym.*

Cechą charakterystyczną chowu przemysłowego jest intensywność hodowli. W przypadku produkcji mięsnej polega ona na:

Skracaniu cyklu,
Hodowaniu ras o dużej masie mięśniowej,
Sposobie żywienia maksymalizującego przyrost mięśni,
Ograniczaniu ruchu zwierząt, tak, aby nie marnowały energii przeznaczonej na przyrost masy mięśniowej.

PODPISZ PETYCJĘ PRZECIWKO FERMOM PRZEMYSŁOWYM

Mechanizacja

Stada na fermach przemysłowych w dużej mierze są obsługiwane przez zmechanizowany system. Kontroluje się światło, wilgotność i temperaturę, tak aby móc w jak największym stopniu wpływać na przyrost masy lub nieśność. Liczba pracowników potrzebnych do obsługi zwierząt jest bardzo ograniczona. W raporcie środowiskowym wykazano, że dla fermy kurczaków powyżej miliona osobników w jednej obsadzie zatrudnionych będzie 15 osób. Na jednego pracownika przypadałoby wtedy 67 tysięcy kur!

Negatywny wpływ na środowisko

Duża koncentracja zwierząt intensywnie wpływa na otoczenie. Ustawodawca określił fermy powyżej 40 DJP jako mogące potencjalnie lub zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.

40DJP to:

10 000 kur lub
286 tuczników

Fermy na 1000 DJP świń czy kur generują tyle azotu i fosforu, co miasto na około 30 tysięcy mieszkańców! Odchody zwierzęce (w przeciwieństwie do ludzkich) nie trafiają do oczyszczalni, ale są rozwożone na pola. Azot i fosfor użyźniają nie tylko glebę, ale i wody, powodując rozwój glonów i niedotlenienie jezior, a w konsekwencji eutrofizację i zarastanie zbiorników.

Ferma poza azotem i fosforem emituje:

Masy obornika lub gnojowicy,
Amoniak, siarkowodór i kilkadziesiąt innych lotnych związków z budynków inwentarskich oraz nawozu,
Pyły, tlenki siarki, tlenki azotu związane z ogrzewaniem i transportem,
Dwutlenek węgla i inne gazy cieplarniane,
Odpady, w tym padłe zwierzęta,
Hałas i wibracje związane z pracą wentylatorów i transportem,
Pozostałości antybiotyków i innych leków – w nawozach i produktach.

Przekroczona dopuszczalna liczba zwierząt na hektar ziemi

Aby zapobiec zanieczyszczeniu składnikami odżywczymi zasobów naturalnych, takich jak gleba i woda, określono górną granicę użycia nawozu naturalnego na hektar oraz obsady zwierząt na hektar. Wyznacznikiem tu jest azot znajdujący się w oborniku zwierzęcym, którego zawartość nie może przekroczyć 170 kg rocznie na 1 hektar użytków rolnych. W skali rocznej, taką ilość azotu wydala 580 brojlerów lub 14 tuczników (jako przypis dyrektywie Rady 91/676/EWG(37),załącznik IV). Zwiększenie liczby zwierząt, będzie więc skutkować zwiększoną ilością azotu, który może doprowadzić do przenawożenia gleby i w konsekwencji zanieczyszczenia wód.

*Zbyt duże zagęszczenie skutkuje chorobami i zaburzeniami zachowania u zwierząt.*

Unifikacja

Na fermach przemysłowych hoduje się najwydajniejsze pod kątem pożądanej cechy rasy. W przypadku ekologicznej produkcji zwierzęcej, przy doborze ras należy uwzględnić ich zdolności dostosowania się do miejscowych warunków, żywotność i odporność na choroby, a także propagować jak największą różnorodność biologiczną. Ferma przemysłowa produkując zbyt tanie mięso ukrywa prawdziwe koszty.

Tanie mięso uzyskuje się poprzez intensyfikację i koncentrację produkcji, jej mechanizację, hodowanie specjalnych szybko rosnących ras oraz tworzenie specjalnego systemu hodowli. Fermy przemysłowe to takie fermy, które dążą do produkcji jak najtańszego mięsa, nie ponosząc przy tym kosztów ukrytych, generowanych przez ten rodzaj hodowli. Koszty te ulegają eksternalizacji, degradując środowisko, zatruwając życie okolicznym mieszkańcom oraz powodując niepotrzebne cierpienie zwierzętom.

Agnieszka Rolnik

Czy hodowcy to prawdziwy wróg zwierząt i ich obrońców?

Czym jest ferma przemysłowa?